Albrecht von Wallenstein Jiczin

Albrecht von Wallenstein

Favorites

Dla niektórych łajdak, dla innych bohater. Kim był Albrecht Wacław Euzebiusz von Wallenstein (1583-1634), który w tak decydujący sposób wpłynął w swoich czasach na życie w Jiczynie, swojej rozległej posiadłości i praktycznie w całej rzeszy Habsburgów? Jest pewne, że pełna przeciwieństw postać tego dowódcy wojskowego, polityka, finansisty i kupca będzie nadal przedmiotem polemik i wdzięcznym tematem literackim. Dzięki niepodważalnym zdolnościom przywódczym w okresie wojny trzydziestoletniej stał się naczelnym dowódcą wojsk cesarskich. Z powodu kontaktów z przedstawicielami koalicji antyhabsburskiej został później uznany za zdrajcę i zamordowany w Chebie.

Urodził się w twierdzy Heřmanice koło Jaroměřa jako syn drobnego szlachcica Wilhelma von Wallensteina i jego żony Małgorzaty Smiřickiej ze Smiřic, którzy byli wyznawcami Braci Czeskich. Wcześnie został sierotą, którą przygarnął szwagier matki, Henryk Slavata z Chlumu i Košumberka. Studiował na uniwersytecie ewangelickim w Altdorfie, który musiał jednak opuścić z powodu swojego nieodpowiedniego zachowania i kilku bójek. Zgodnie z ówczesnym zwyczajem, jako młodzieniec podjął podróż po Europie. Najbardziej inspirujący był dla niego pobyt we Włoszech. Po powrocie do Czech zaciągnął się w 1604 roku jako chorąży na wyprawę wojenną cesarza Rudolfa II przeciwko Turkom i węgierskim powstańcom Stefana Bocskaya, gdzie dosłużył się awansu na hetmana.  

Mniej więcej w tym czasie nastąpił bardzo ważny moment − Wallenstein przeszedł na katolicyzm. Dla ewangelika Wallensteina przejście do Kościoła katolickiego było krokiem do kariery i awansu. Wiedział, że jako wyznawca wiary Braci Czeskich nie będzie miał na dworze otwartych drzwi. Podczas pobytu w Pradze dworski astrolog Kepler opracował dla niego horoskop. Nieodłącznym elementem horoskopu była także – częściowo mocna, wręcz obrażająca – charakterystyka osobowości Wallensteina. Kepler pisał o sprytnej i bardzo inteligentnej osobowości z wyraźnymi aspołecznymi skłonnościami i awersją do wszystkiego codziennego i konwencjonalnego, pragnącej wyjątkowości, a w szczególności o osobowości wręcz chorobliwie ambitnej, wykazującej się porywczością i podejrzliwością wobec otoczenia.

W 1625 roku jego frydlancka posiadłość awansowała na księstwo. Obszar został wyjęty z Ksiąg Ziemskich Królestwa Czeskiego i stał się swego rodzaju państwem w państwie z głównym miastem ziemi frydlanckiej Jiczynem. Wallenstein zamierzał w Jiczynie stworzyć siedzibę biskupstwa, uniwersytet i własny sejm.

Dzięki swoim zdolnościom wojskowym i organizacyjnym Wallenstein awansował na głównego dowódcę armii cesarskiej. Kilkukrotnie udało mu się pokonać unię protestancką, ale jego sukcesy i rosnąca władza budziły niechęć i zawiść. Po nacisku elektorów został nawet odwołany ze swojego stanowiska, ale po kilku katastrofalnych porażkach cesarz powołał go z powrotem. Czarne chmury nad Wallensteinem zaczęły się gromadzić na początku 1634 roku, gdy został oskarżony o zdradę cesarza. Został zabity przez zwolenników cesarza w Chebie w lutym tego samego roku, a jego ogromny majątek skonfiskowano. Jego szczątki spoczywają w kaplicy św. Anny w Mnichovym Hradišti.